“Şirketi biz kurduk ama artık büyüdü. Her şey benim üzerime kaldı. Ne yapacağımı şaşırdım.” Bu cümle size tanıdık geliyorsa, yalnız değilsiniz. Günümüzde birçok aile şirketi patronu tam da bu noktada duruyor; iş büyüyor ama yük hafiflemiyor. Bu yazıda size, tam da bu çıkışsız gibi görünen noktada devreye giren stratejik planlama kavramını anlatacağım. Ancak bunu akademik kavramlarla değil, gerçek hayattan örneklerle, sade ve sahici bir dille yapacağım.
- Stratejik planlama nedir?
- Şirket nasıl düzene girer?
- Patron her şeye yetişmeden işler nasıl yürür?
Stratejik Planlama: Tabeladaki Vizyon Değil, Gerçek Bir Sistem Kurmaktır
Stratejik planlama, şirketin tabelasına yazılan vizyon kelimesinden ibaret değil. Asıl anlamı, “Ben olmazsam bu şirket çalışır mı?” sorusunun cevabını bugünden hazırlamaktır.
Yani kararları, hedefleri ve işleyişi kişilere değil, sistemlere dayandırmak demektir.
Ne zaman ihtiyaç duyulur?
- Şirket büyümüş ama hala her şey tek kişiye bağlıysa,
- Herkes çalışıyor ama kimin ne yaptığı belli değilse,
- Geleceğe dair plan yoksa,
- Kararlar anlık ve içgüdüsel alınıyorsa,
- Aile bireyleriyle çalışılıyor ama roller net değilse…
Tam o noktada devreye stratejik planlama girer.
Danışmanlık Değil, Düzen Kurma Meselesi
Buna “stratejik planlama danışmanlığı” deniyor ama adının pek önemi yok. Mesele, işleri düzene koymak.
- Kim ne iş yapıyor?
- Kim hangi kararı alıyor?
- Hangi iş kime bağlı?
Bu soruların cevabı netleştiğinde, patronun omuzundaki yük hafifler. Aksi halde arabayı hem süren, hem yön veren, hem gaz, hem fren olan kişi hep siz olursunuz. Peki bir gün yorulursanız ne olacak?
Stratejik yönetim tam da bunu önler. Şirketi, siz tatile çıktığınızda bile güvenle yoluna devam edebilecek bir yapıya dönüştürür.
Kişiye bağlı değil, sisteme bağlı bir işleyiş kurar. Ve bu sadece dev holdingler için değil, işini büyütmüş ama yorulmaya başlayan her patron için gereklidir.
Peki, Sistem Nasıl Kurulur?
En sık aldığım sorular bunlar:
- Şirketin düzeni nasıl kurulur?
- Yönetim nasıl sistemleşir?
- Uzun vadeli plan nasıl yapılır?
Önce bulunduğun yeri göreceksin.
Sonra gitmek istediğin yeri netleştireceksin.
Ardından ekip, görev tanımları, toplantılar, ölçüm sistemleri, takip mekanizmaları…
Adım adım, ama sağlam bir şekilde ilerlemek gerekir.
Kolay değil, ama mümkün. Ve doğru kişiyle yapılırsa hem hızlı olur, hem de kalıcı.
Aile Şirketlerinde Ekstra Hassasiyet Gerekir
Eğer konu bir de aile şirketiyse, işler sadece yapısal değil, duygusaldır da.
Geçmiş, kuşak farkı, ilişkiler, niyetler, çatışmalar…
Burada iyi niyet yetmez, sistem şart olur.
Çoğu aile şirketi aynı noktada tıkanıyor: Kural yok, belirsizlik var, niyet var ama netlik yok.
Bu da zamanla güveni zedeler, patronu yorar, ekipte karmaşa yaratır.
İşte burada stratejik planlama devreye girer.
Sadece yapıyı kurmakla kalmaz, aile içi dengeleri de gözetir.
Stratejik Planlama; Geleceği Bugünden Tasarlamaktır
Stratejik planlama, patronun yükünü hafifleten, şirketi ileri taşıyan bir sistemdir.
- Ne yaptığını bilen,
- Neden yaptığını anlayan,
- Nereye gittiğini görebilen bir yapı oluşturur.
Patrona değil, sisteme bağlı bir düzen kurar.
Ve en önemlisi, günü değil geleceği düşünen bir liderlik anlayışını beraberinde getirir.
Eğer siz de “işim iyi ama yapı zayıf” diyorsanız,
“Her şeyi ben takip ediyorum, artık böyle gitmez” diyorsanız…
Artık strateji zamanı gelmiştir.
Mesele sadece işi yönetmek değil, geleceği de tasarlamaktır.
Sevgiler,
Tunç Vidinli
